Otomobil sürücülerinin keyifli ve güvenli sürüş yapabilmesi için arabaların kalkış, durma yada yavaşlama gibi durumlarda, vites değiştirme ve fren yapma durumlarında, bunların sağlanması için çeşitli türde, arabalarda bulunan balatalar üretilmiştir.
Arabalarda bulunan balatalar, arabalarda fren balatası ve debriyaj balatası olarak iki şekilde bulunur.
Fren Balataları
Otomotiv ve diğer alanlarda kullanılan, disk fren sisteminin bir parçasıdır. Bu arabalarda bulunan balatalar, sürtünme gücü sayesinde, bir arabada bulunan kinetik enerjiyi, termal enerjiye dönüştürmeye yarar.
Araba kullanırken, trafikte yaşanan olası bir durumda, can ve mal güvenliği önemi açısından, düzenli olarak fren balatalarının kontrol edilmesi ve değiştirilmesi gereklidir.
Bir Fren Balatasında Olması Gereken Özellikler
- Yüksek hız veya sıcaklığa karşı dayanıklı olması.
- Çamur, toz, su gibi zarar veren maddelere karşı, mekanik dayanıklılığının yüksek olması.
- Çeşitli iklim şartlarından etkilenmeyen bir yapıya sahip olması.
- Düşük seviye, aşınma özelliğinin bulunması.
- Sürtünmeden dolayı, gürültü seviyesinin düşük olması.
- Sürtünme gücü performansının sabit şekilde kalması.
- Aşınmaya karşı dayanıklı olup, yüksek sıcaklık altında sert hale geçmeyerek özelliğini kaybetmemesi.
Debriyaj Balatası
Arabada bulunan, güç aktarım parçalarını, motor ile bağlantısını sağlayan parçalar ile birlikte çalışarak, motorda oluşan gücün sürücünün isteklerine göre şanzımana iletilmesini sağlar. Debriyaj balatası sayesinde vites kutusuna güç aktarılarak arabanın kalkış ve hareket etmesi sağlanır.
Debriyaj balatasının, çok sık değiştirilmesine gerek duyulmamaktadır. Genellikle debriyaj balatası, araba belirli bir km’ye ulaştığında ya da çok zorlanarak kullanılıp aşındığında değişim ve bakımı yapılır.
Fren Balatalarının Çok Fazla Aşınmasına Sebep Olan Başlıca Durumlar
Balatalar, arabada oluşan hareket enerjisini oluşturmak ve var olan enerjiyi azaltmayı yada durdurmayı sağladıkları için, yıpranmaları da daha sık olur. Araba kullanırken, debriyaj pedalına basmayı doğru ayarlayamamak ve aracı yavaşlatırken veya durdururken frenlere doğru şekilde basmamak, balatalarınızın yıpranmasına sebep olur.
Araba kullanırken el freni çekili bir şekilde araba kullanmak, Hem fren pedalına basıp hem de gaza basmak da, arabalarda bulunan balataların çok fazla yıpranmasına sebep olur.
Frenleme Esnasında Oluşan Titreşim
Frene basıldığında, araba sürüşü esnasında sürücü tarafından hissedilmiş olan titreşimin sebebi, genel anlamda, fren disklerinin çarpık halde olmasıdır. Araba fren sistemindeki disklerin fazla aşınmasının nedeni ise araba frenlerinin, uzun süre boyunca fazla stres altında kullanılmasıdır.
Sürüş esnasında rampa aşağı inerken veya bir araba ile ağır şeyleri çekme durumunda, çok sık fren yaparken, sürtünme ile oluşan ısı enerjisi, fren diskine zarar vererek, diskin şekillerinde bozukluklara yol açar. Frenleme esnasında titreşimin oluşması halinde teknik servise gidilmesinde yarar var.
Fren Balatalarından Gelen Bir Takım Sesler
Araba kullanırken fren pedalına iyice basıldığında, tiz ve yüksek ses gibi birtakım seslerin ortaya çıkması durumunda, bu sesler, balataların etrafındaki küçük boyuttaki parçaların değiştirilmesi gerektiğinin habercisidir.
Araba üreten firmalar, hareket halindeki arabalarda, frene basılması durumunda, araba fren balatalarında çeşitli seslerin çıkmaması için özel olan parçalar monte ederler. Bu nedenle araba frenlerinden gelen, birtakım olağan dışı çeşitli sesler geldiğinde, arabanızın balatalarının değiştirilmesi gerekmektedir.
Fren Balatası Bittiği Anda Ne Olur ?
Genel olarak arabalar ile ilgili merak edilen konulardan biriside budur. Böyle bir şey olması durumunda, araba freninin gücü azalarak, arabanın fren pedalı, aşağı kısma doğru düşer. Araçtaki fren hidroliği seviyesi de standart seviyenin altına düşer. Bu durum, trafikte olan tüm sürücülerin güvenliğini tehdit edebilir.
Arabalarda Bulunan Balataların, Uzun Ömürlü Kullanımı İçin Uyulacak Tavsiyeler
- Sürüş esnasında ani frenlemeler yapmak yerine, daha yumuşak frenleme yaparak yavaşlamak veya durmak.
- Sürüş esnasına debriyaja basarak, vites boşta fren yapmak yerine, motor freni yapılıp, durulacaksa sonra debriyaja basıp fren pedalına basmak.
- Arabanın kalkışı esnasında debriyaja çok fazla yüklenmeyip, gaz pedalı desteği ile kalkış yapmak.
- Debriyaj balatasının, aralıklı olarak kontrol edilmesi
- Fren balatalarının, aralıklı olarak kontrol edilmesi
- Fren hidrolik sıvısının seviyesini, aralıklı zamanlarda kontrol edilmesi, eksik ise tamamlanması.
Arabalarda bulunan balatalar ile ilgili çeşitli bilgiler edinmiş olduk. Bu konuya benzer bir konu olan, arabaların fren sistemi ile bilgi edinmek isterseniz Arabalarda fren sistemi çeşitleri başlıklı diğer yazımıza da göz atabilirsiniz.
Teşekkürler.
